نماز تجلی گاه اسم اعظم

همانگونه که در مباحث روزه و رمضان به عرض رسید، هر عبادتی از عبادات شرعی با یکی از اسماء حق در ارتباط است. در بین عبادات هیچ عبادتی به جامعیت نماز نیست لذا در روایات فرموده اند که ان قبلت قبل ما سواها و ان ردت رد ما سواها. اگر نماز قبول شود بقیه ماسوای او نیز قبول، و اگر ردّ شود بقیه نیز مردود است. نماز عبادت حق تعالی به اسم اعظم الله است کما اینکه روزه نیز عبادت حق به اسم  الصمد است. و چون اسم اعظم جمع تمام اسماء الهی است نماز جامعترین و کاملترین عبادت است زیرا انسان را به مقام فنای مطلق که نهایت سیر انسان در قوس صعودی است می رساند. اما سایر عبادات انسان را به این کمال نمی رسانند. لذا نماز اگر قبول شود یعنی انسان نمازش حقیقی و کامل باشد به نهایت توحید می رسد و کامل می گردد در نتیجه بقیه عبادات و اعمالش لاجرم مورد قبول خواهد بود. و چنانچه نمازش او را به توحید نرساند یا به عبارت دیگر مقبول نباشد، به فرض قبول بودن بقیه عباداتش، در توحید ناقص است و به فنای در حق نرسیده است. 

ابن عربی معتقد است که روزه از نماز بالاتر است اما امام خمینی معتقد به برتری نماز بر روزه است. با توجه به روایات که نماز بجز یک مورد خاص هرگز ساقط نمی شود چه در حال بیماری یا سفر یا ناتوانی های مختلف. همچنین روایات زیادی منجمله روایت فوق الذکر بر برتری نماز بر سایر عبادات اشاره دارد. امام خمینی دو کتاب در باره نماز تالیف نموده است یک سر الصلوه که برای خواص است و دیگری آداب الصلوه که برای عموم نوشته شده است. اگرچه در کتاب آداب نماز هم نکات مهم عرفانی وجود دارد به خصوص در بحث قرآن و حقایق نزول و کیفیت نزول و جایگاه جبرئیل و همچنین در شرح برخی سور کوتاه نکات مهم عرفانی بیان نموده اند. ابن عربی نیز باب مفصلی در باره نماز در فتوحات دارد. ادامه دارد.